3 Δεκεμβρίου 2024: Παγκόσμια ημέρα ατόμων με αναπηρία
Το 1992 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ανακήρυξε την 3η Δεκεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία.
Κάθε χρόνο η μέρα αυτή δίνει ακόμα μια ευκαιρία στην κοινωνία να εστιάσει την προσοχή της στα δικαιώματα και τις δυνατότητες των ατόμων με αναπηρία, βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα ζωής τους και υλοποιώντας μεταρρυθμίσεις που θα αναπτύξουν νέες προοπτικές για την κοινωνική τους ενσωμάτωση.
Ο όρος αναπηρία αναφέρεται στον περιορισμό λόγου, έργου ή άμεσης αντίληψης. Είναι αποτέλεσμα οργανικών ή περιβαλλοντολογικών αιτιών, που δημιουργούν ένα σύνολο εμποδίων σε σημαντικές πτυχές της ζωής, όπως η αυτοεξυπηρέτηση, η απασχόληση, η εκπαίδευση, η ψυχαγωγία και η γενικότερη κοινωνική συμμετοχή.
Σύμφωνα με το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες, ένας στους έξι πολίτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει κάποιο είδος αναπηρίας.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι είναι άτομα με αναπηρία ενώ περίπου 190.000.000 αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στην καθημερινή τους ζωή.
Τα άτομα με αναπηρία, αντιμετωπίζουν εμπόδια στην καθημερινή ζωή, εφόσον η κοινωνία πολλές φορές δε λαμβάνει υπόψη τα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης ομάδας πληθυσμού, τις δυνατότητες και τις ειδικές τους ανάγκες. Αναπηρία, πλέον θεωρείται το αποτέλεσμα της σχέσης των ικανοτήτων ενός ατόμου και των απαιτήσεων του περιβάλλοντος.
Τα άτομα αυτά βιώνουν συχνά το φαινόμενο του "Κοινωνικού Αποκλεισμού". Αισθάνονται την περιθωριοποίηση και στέρηση της συμμετοχής στα κοινωνικά, δημόσια αγαθά και υπηρεσίες, που πρέπει να είναι κοινά σε όλους τους πολίτες ενός κράτους. Τα άτομα με αναπηρία δε ζητάνε να γίνει η ζωή τους ευκολότερη.
Ζητάνε να γίνει η ζωή τους ΙΣΗ με τη δική μας. Στόχος πρέπει να είναι όχι η τυπική, αλλά η πραγματική ισότητα, η οποία σημαίνει ίσες ευκαιρίες στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή. Αυτό που πρέπει να επιδιώκεται είναι ο σεβασμός της ατομικής και ομαδικής ιδιαιτερότητας.
***** Υλοποίηση δράσεων:
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, τα δύο Τμήματα Ένταξης του σχολείου οργάνωσαν και υλοποίησαν μια σειρά από δράσεις.
Υπεύθυνες των δράσεων αυτών ήταν οι εκπαιδευτικοί των Τμημάτων Ένταξης του Διαπολιτισμικού Δημοτικού Σχολείου Σαπών, Χριστοδούλου Χρύσω & Δημητρακοπούλου Δήμητρα, το Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό (ΕΒΠ) του σχολείου Κέλυ Ταρσή. Στις δράσεις επίσης συμμετείχαν και οι πέντε (5) ασκούμενες φοιτήτριες του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας (Κοινωνικοί Λειτουργοί) του Δ.Π.Θ.
Α. Στόχοι:
▪ Η εξοικείωση των μαθητών με την έννοια της αναπηρίας και των ατομικών και κοινωνικών της διαστάσεων
▪ Η ευαισθητοποίηση των μαθητών ως προς το δικαίωμα των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες για ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση
▪ Η καλλιέργεια αξιών που συνεισφέρουν στην καταπολέμηση στερεοτύπων και προκαταλήψεων
▪ Η συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας σεβασμού της μαθητικής ετερογένειας
▪ Η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης
▪ Η εξοικείωση μαθητών και εκπαιδευτικών με το ρόλο των Τμημάτων Ένταξης στο χώρος του γενικού σχολείου, των δυνατοτήτων και των προοπτικών τους
▪ Η προώθηση πρακτικών που προάγουν την ενταξιακή εκπαίδευση
▪ Η ενημέρωση μαθητών και γονέων για τις δομές στήριξης ατόμων με αναπηρία και μαθησιακές δυσκολίες στην περιοχή των Σαπών.
***** Β. Περιεχόμενο δράσεων:
1. Προβολή ppt και video σχετικών με την παγκόσμια ημέρα αναπηρίας και το ρόλο που συμβάλλουν τα Τμήματα Ένταξης μέσα στο Δημοτικό Σχολείο.
Πρόκειται για παρουσίαση εννοιών σχετικών με την αναπηρία, τα είδη και τις κατηγοριοποιήσεις της, τα κύρια χαρακτηριστικά ορισμένων αναπηριών, αλλά τα επιτεύγματα ατόμων με αναπηρία (Έγινε προσαρμογή ανάλογα με την ηλικία των μαθητών).
* Χρήσιμες ιστοσελίδες: • United Nations: Resource Collection on Human Rights Education and Training
• Περιφερειακό Κέντρο Εκπαίδευσης των Ηνωμένων Εθνών
2. Παρουσίαση ολιγόλεπτων βίντεο σχετικών με αναπηρίες (και πάλι επιλογή ανάλογα με την ηλικία των μαθητών) (νοηματική γλώσσα, μαθησιακές δυσκολίες, αναπηρίες όρασης, αυτισμός)
**** 1. Βιωματικά εργαστήρια:
Δημιουργήθηκαν πέντε σταθμοί. Οι τέσσερις από αυτούς επικεντρωνόταν σε μια αναπηρία, ενώ ο πέμπτος αφορούσε το γενικότερο μήνυμα της ημέρας.
Συγκεκριμένα:
1ος Σταθμός: Αναπηρίες Όρασης
Οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με τη γλώσσα Braille καθώς είδαν το αλφάβητο και άγγιξαν σελίδες γραμμένες στη γλώσσα αυτή. Στη συνέχεια κοιτώντας το αλφάβητο έγραψαν στην Braille μια μικρή συλλαβή ή λέξη (ανάλογα με την ηλικία) ή και το όνομά τους. Παράλληλα είδαν και ένα κείμενο που αναπαριστά πώς ένας αμβλύωπας βλέπει τα γράμματα.
2ος Σταθμός: Αναπηρίες Ακοής
Οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με την Ελληνική Νοηματική Γλώσσα καθώς είδαν το αντίστοιχο αλφάβητο. Στη συνέχεια έπαιξαν ένα παιχνίδι όπου ένας μαθητής έπρεπε να σχηματίσει μια λέξη στη νοηματική γλώσσα και οι υπόλοιποι να το μαντέψουν.
3ος Σταθμός: Μαθησιακές Δυσκολίες – Δυσλεξία
Στους μαθητές παρουσιάστηκαν λέξεις ή προτάσεις όπως τις «διαβάζει» ένας δυσλεκτικός και επεξηγήθηκαν βασικά χαρακτηριστικά της δυσλεξίας
4ος Σταθμός: Κινητική Αναπηρία
Στους μαθητές δόθηκαν ζακέτα, πουκάμισο, αθλητικά παπούτσια & κάρτες uno και κλήθηκαν με το ένα χέρι (το άλλο το είχαν πίσω στην πλάτη τους) να ανοιγοκλείσουν την ζακέτα, να κουμπώσουν και ξεκομπώσουν ένα πουκάμισο, να δέσουν τα κορδόνια σε ένα αθλητικό παπούτσι και να ανοίξουν το παιχνίδι uno και να μοιράσουν τις κάρτες και να τις πάρουν στα χέρια τους και να παίξουν.
Είναι σαφές ότι στόχος ήταν οι μαθητές να «μπουν στη θέση» μαθητών με αναπηρίες ή μαθησιακές δυσκολίες και να βιώσουν τη δυσκολία, την απόγνωση, την αδυναμία να ανταπεξέλθουν πολλές φορές αυτοί στις απαιτήσεις του σχολείου ή του οικογενειακού και κοινωνικού περιβάλλοντος.
5ος Σταθμός: "Παντομίμα-διαβάζω τα χείλη σου"
Στα παιδιά έγινε παντομίμα από τις ασκούμενες φοιτήτριες- κοινωνικές λειτουργοί και οι μαθητές καλούνταν να βρουν είτε την δραστηριότητα, είτε τη λέξη.
Επίσης έγινε διάβασμα των χειλιών τους και οι μαθητές έβρισκαν τις λέξεις
Φυλλάδιο:
Τέλος στους μαθητές μοιράστηκε ένα ενημερωτικό φυλλάδιο για τις διαθέσιμες δομές υποστήριξης και εκπαίδευσης ατόμων με αναπηρία ή/και μαθησιακές δυσκολίες στην ευρύτερη περιοχή των Σαπών. Το φυλλάδιο αυτό ετοιμάστηκε από τις Υπεύθυνες στα χωριά SOS την 1η ημέρα των δράσεων στις 28 Νοεμβρίου, όπου ήταν και η "Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων"
Οι δράσεις πραγματοποιήθηκαν από την Πέμπτη 28/11/2024 έως και την Τετάρτη 04/12/2024. Η διάρκεια του προγράμματος ήταν εννιά (9) διδακτικές ώρες, μια για κάθε τάξη του Δημοτικού Σχολείου μας.
Τα Τμήματα του Σχολείου διαδοχικά υλοποίησαν το πρόγραμμα με τη συνοδεία των εκπαιδευτικών τους.
***** Δ. Αποτίμηση
Οι μαθητές, ιδιαίτερα των μεγάλων τάξεων συμμετείχαν ενθουσιωδώς σε όλες τις δράσεις που πραγματοποίησαν. Ανταποκρίθηκαν στις προκλήσεις που τους τέθηκαν με ενδιαφέρον και ενσυναίσθηση, κάτι που από την αρχή ήταν και ο βασικός μας στόχος.
Τέθηκαν καίρια και πρωτότυπα ερωτήματα, πραγματοποιήθηκαν ενδιαφέρουσες συζητήσεις με τους μαθητές και τους συναδέλφους. Οι μαθητές μας βίωσαν, ένιωσαν, έμαθαν, αφουγκράστηκαν, δημιούργησαν, προβληματίστηκαν, θαύμασαν….
Παράλληλα, η οργάνωση και συμμετοχή μας στις προαναφερόμενες δράσεις αποτέλεσε μια δυνατότητα όχι μόνο ευαισθητοποίησης των μαθητών και των συναδέλφων μας στο ζήτημα της αναπηρίας, αλλά και μια ευκαιρία να αναδείξουμε μέσα από θεωρητικές προσεγγίσεις και βιωματικές δράσεις το ρόλο των Τμημάτων Ένταξης μέσα στο σχολείο, αλλά και την κοινωνία ευρύτερα, καθώς και να προβάλλουμε το στόχο της συμπερίληψης και των πρακτικών της ενταξιακής εκπαίδευσης.
*** Το κείμενο γράφτηκε από την Ενδοσχολική Συντονίστρια του Διαπολιτισμικού Σχολείου Σαπών Χρύσω Χριστοδούλου. Σχετικά θέματα 1. Αυτισμός: Πώς νιώθει ένα παιδί. [κλικ] 2. Το ταξίδι της Μαρίας. [κλικ] 3. Είμαι δυσλεκτικός. [κλικ] 4. "Το Δώρο". Μια συγκινητική ιστορία μικρού μήκους. [κλικ]
|
