Εργασία Ευέλικτης Ζώνης: " Αρχαίοι ¨Ελληνικοί Πολιτισμοί"

Συντελεστές: Μαθητές: Β1 Τμήμα Ένταξης 

Συντονισμός: Μαριάνθη Αχαρίδου / Ματούλα Παπαλεξανδρή

Λίγα λόγια για την εργασία

Στα πλαίσια της Ευέλικτης Ζώνης τα δύο τμήματα της Δ΄ τάξης του σχολείου μας αποφάσισαν να συνεργαστούν.
Καλλιεργώντας την ομαδικότητα, τη συνεργασία κάθε Τρίτη οι μαθητές περνούν το κατώφλι του Χημείου για να πειραματιστούν, να εξερευνήσουν, να μάθουν, να ανακαλύψουν. Όχι με πολύπλοκες ουσίες, μείγματα και διαλύματα αλλά με απλά υλικά, καθημερινά, τόσο οικεία που φαντάζει απίθανο ότι μπορούν να έχουν τέτοια χρήση.
Με χαρτιά, ψαλίδια, κόλλες, αρχίζει το ατελείωτο ταξίδι εξερεύνησης υλικών και χρωμάτων. Πειραματίζονται στη χρήση τους μέσα σε κλίμα χαράς, παιχνιδιού και δημιουργικής έκφρασης, ξεφεύγοντας από το βάρος της ύλης και των μαθημάτων.
Πηγή έμπνευσης μας η ιστορία της Δ΄ τάξης, η μυθολογία, η Αργοναυτική εκστρατεία, ο Τρωϊκός πόλεμος, η Οδύσσεια, ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός, οι Ολυμπιακοί αγώνες.
Οι μαθητές γνωρίζουν την αρχαία Ελλάδα, τον πολιτισμό, τις αξίες της, το πνεύμα της αρχαίας ελληνικής Τέχνης. Φτιάχνουν αντικείμενα τα οποία έχουν συναντήσει σε μουσεία ή απλώς τα έχουν δει σε φωτογραφίες όπως για παράδειγμα το Διάδημα Μυκηνών (με χρυσόχαρτο), το χρυσό περιδέραιο από τις Αρχάνες (με ζυμάρι), το Δωμάτιο κρίνων (Μουσείο Ηρακλείου- με αφρώδες υλικό), Αμφορείς (ερυθρόμορφους ή μελανόμορφους- με μπαλόνι ή χαρτόκουτα), κίονες- ναό ( με αφρώδες υλικό), στολή ενός αρχαίου Έλληνα πολεμιστή ξεκινώντας από το Θώρακα, την ασπίδα, την περικεφαλαία, τις κνημίδες.
Αλλά και οι ενδυματολογικές προτιμήσεις τις εποχής δε μας άφησαν αδιάφορους. Σανδάλια (με οντουλέ χαρτί). Είχε πολύ πλάκα όλοι να φοράμε σανδάλια και μάλιστα στο νούμερο του ποδιού μας. Μεταφερθήκαμε σε άλλη εποχή ακολουθώντας τα χνάρια των αρχαίων Ελλήνων κατά ποδός. Φτιάξαμε ανάγλυφο κολάζ με το χρυσόμαλλο δέρας και με την Αργοναυτική εκστρατεία. Επίσης εκδώσαμε ένα βιβλίο με τον Τρωϊκό πόλεμο και την Οδύσσεια.
Σκοπός μας είναι ακόμα να φτιάξουμε στεφάνια που δίνανε ως έπαθλο στους αθλητές. Στεφάνια από αγριοσέλινο (Νέμεα), από πεύκο (Ίσθμια), από ελιά-Κότινος, από δάφνη (Πύθια).
Ολοκληρώνοντας έτσι το ταξίδι μας θέλουμε να πιστεύουμε ότι αυτές οι ώρες δημιουργικής απασχόλησης θα είναι αυτές που αργότερα ως ενήλικες πλέον, οι μαθητές μας, θα νοσταλγούν και θα αναπολούν. [οι εκπαιδευτικοί των τμημάτων Δ1 και Δ2]

Σύνδεση Προγράμματος με τα αντίστοιχα γνωστικά αντικείμενα

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ : Ενδυμασίες (χρώματα, υλικά), υποδήματα (σανδάλια), που βρίσκονται οι περιοχές (παραλιακές ή ορεινές) και συσχέτιση με το λόγο γιατί βρίσκονται στη συγκεκριμένη τοποθεσία.

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ : Σε ποια γεωγραφικά διαμερίσματα βρίσκονται οι τοποθεσίες (Κνωσός, Μυκήνες, Αρχάνες, Τροία, Ολυμπία κ.α.)'

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ : Γεωμετρικά σχήματα, χωρητικότητα (κιλά), εμβαδό (επιφάνεια).

ΓΛΩΣΣΑ : Παραγωγή προφορικού λόγου, ονομασίες, παράγωγες λέξεις, χρόνοι, σύνθετες λέξεις, ρίζα ελληνικής λέξης.

ΦΥΣΙΚΗ : Χύτευση (χρυσό – ασήμι), τήξη – πήξη.

Αγωγή του πολίτη : Κοινωνικές τάξεις (βασιλιάς), πολιτεύματα.

ΙΣΤΟΡΙΑ : Μυθολογία, Μινωικός – Μυκηναϊκός πολιτισμός, Τρωικός πόλεμος, Αργοναυτική εκστρατεία, Αγγεία, Κίονες κ.α.

Στόχοι του προγράμματος.

i. Να αντλήσουν οι μαθητές πληροφορίες και να συνθέσουν γνώσεις για το παρελθόν.

ii. Να γνωρίσουν την ομορφιά και το πνεύμα της αρχαίας ελληνικής τέχνης, συνδέοντας το παρόν με το παρελθόν.

iii. Να μάθουν για το Μυκηναϊκό, Μινωικό πολιτισμό.

iv. Να έρθουν σε επαφή με τα αμυντικά όπλα ενός αρχαίου Έλληνα πολεμιστή.

v. Να δημιουργήσουν αγγεία μελανόμορφα – ερυθρόμορφα και να κατανοήσουν τη χρησιμότητα τους.

Αρχαίοι Ελληνικοί Πολιτισμοί - [υποθέματα]

i. Αγγεία (μελανόμορφα-ερυθρόμορφα)

ii. Ναοί (ιωνικός – δωρικός ρυθμός)

iii. Κοσμήματα – ενδυμασία – υποδήματα

iv. Ολυμπιακούς αγώνες (αθλήματα, έπαθλο αθλητών –Νέμεα/Ίσθμια/Ολυμπία/Πύθια)

v. Τοιχογραφίες – ψηφιδωτά

vi. Αμυντικά όπλα αρχαίου Έλληνα πολεμιστή (περικεφαλαία, θώρακα, ασπίδες, κνημίδες)

vii. Αργοναυτική εκστρατεία – πλοία (Τρωικός πόλεμος)

Πύθια (στεφάνι δάφνης από πηλό)

Τα Πύθια ήταν μουσικοί και αθλητικοί αγώνες που τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια στους Δελφούς. Οι νικητές ως έπαθλο έπαιρναν ένα στεφάνι από κλαδί δάφνης.

Κότινος - (στεφάνι ελιάς από πηλό)

Οι αθλητές στους Ολυμπιακούς Αγώνες βραβεύονταν με ένα στεφάνι αγριελιάς. Το σημαντικότερο βραβείο για τους νικητές ήταν η δόξα και η τιμή από όλους τους Έλληνες.

Ίσθμια - (στεφάνι από πεύκο – σφραγίδα από πατάτα).

Κάθε δύο χρόνια, στην Ίσθμια Κορίνθου γίνονταν αγώνες αφιερωμένοι στο Θεό Ποσειδώνα. Το έπαθλο αρχικά ήταν ένα στεφάνι πεύκου. Αργότερα αντικαταστάθηκε από στεφάνι αγριοσέλινου.

Νέμεα - (στεφάνι από αγριοσέλινο – σφραγίδα από πατάτα).

Τα Νέμεα γίνονταν κάθε δύο χρόνια στην κοιλάδα της Νεμέας. Οι αθλητές που συμμετείχαν προέρχονταν από γειτονικές περιοχές όπως την Αθήνα, την Αίγινα και κάποια νησιά του Αιγαίου. Το έπαθλο των αθλητών ήταν ένα στεφάνι από αγριοσέλινο.

Όλα τα παραπάνω σχέδια είναι κατασκευές των μαθητών των δύο τμημάτων

Εκστρατεία - Τα Ομηρικά Έπη
Ο πόλεμος των Ελλήνων στην Τροία έγινε περίπου το 12ο αιώνα π.Χ. Ο Όμηρος τέσσερις περίπου αιώνες μετά το τέλος του πολέμου, συνθέτει τα δύο φημισμένα έπη του, την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Στα έργα του αφηγείται τις περιπέτειες των ηρώων του Τρωικού πολέμου με το δικό του μοναδικό τρόπο.
Η Ιλιάδα εξιστορεί τον ένατο χρόνο του πολέμου και η Οδύσσεια τη δεκάχρονη περιπλάνηση του πολυμήχανου Οδυσσέα ώσπου να φτάσει στην πατρίδα του, την Ιθάκη.

Κύλιξ (από χαρτόκουτα και κάνσον) Στα αρχαία χρόνια οι Έλληνες διοργάνωναν γεύματα. Στο πρώτο μέρος των γευμάτων έτρωγαν λιτά, ενώ στο δεύτερο προσφέρονταν ποικίλα επιδόρπια, όπως ξηροί καρποί. Ξερά φρούτα, τυρί, γλυκίσματα και κρασί σε κύλικα. Το κρασί τους οι αρχαίοι το έπιναν πάντα νερωμένο.

Η πόλη ρίχνει τα τείχη - (κολάζ)

Πάνω σε ένα άρμα που έσερναν τέσσερα άλογα, το «τέθριππο»,στεφανωμένος ο νικητής έμπαινε στην πόλη. Η είσοδος γινόταν από ένα μέρος του τείχους που είχε κατεδαφιστεί προκειμένου να τον υποδεχτεί. Η κατεδάφιση συμβόλιζε την ασφάλεια που αισθανόταν η πόλη έχοντας έναν τέτοιον άνδρα.

Ο νικητής - (Αμφορέας από παπιέ μασέ). Κορυφαία στιγμή ολοκλήρωσης των αγώνων ήταν η απονομή των βραβείων. Το πλήθος ζητωκραύγαζε «εύγε, ένδοξε νικητή» και έραινε τους νικητές με φύλλα και άνθη, ενώ ο κήρυκας διαλαλούσε το όνομα, όχι μόνο του νικητή αλλά και του πατέρα του και της πατρίδας του.

Σανδάλια

Συνηθισμένο είδος υποδημάτων για τους αρχαίους ήταν τα σανδάλια. Κυρίως ήταν δερμάτινα, συχνά βαμμένα με κροκί χρώμα που έπαιρναν από το άνθος του λουλουδιού κρόκος.